Liên hoan Cải lương toàn quốc 2021: Sức trẻ mang đến nhiều kỳ vọng

VHO- Liên hoan Cải lương toàn quốc 2021 vừa chính thức khai mạc và các nghệ sĩ, các đoàn nghệ thuật đã bước vào chặng đua tài từ nay cho đến hết ngày 20.11. Hơn 40% lực lượng tham gia là nghệ sĩ trẻ (dưới 35 tuổi) đã cho thấy sự tươi mới đầy kỳ vọng của thế hệ tiếp nối cho bộ môn nghệ thuật truyền thống này.

Sự kiện do Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VHTTDL) chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam và Sở VHTTDL tỉnh Long An tổ chức, với sự tham gia của 22 đơn vị nghệ thuật Cải lương chuyên nghiệp; gần 1.000 nghệ sĩ, diễn viên và 27 tác phẩm. Các buổi thi diễn ra liên tục vào 9h và 19h30 hằng ngày tại Nhà hát Đoàn Nghệ thuật Cải lương Long An, lễ Bế mạc và trao giải vào tối 20.11.

 Một cảnh trong vở “Bên dòng Long Khốt” của tác giả Nguyễn Toàn Thắng, chuyển thể Cải lương và đạo diễn NSND Triệu Trung Kiên

Hội đồng nghệ thuật đa dạng

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông, Trưởng Ban chỉ đạo bày tỏ, Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2021 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, tiếp tục giữ gìn, tôn vinh những tinh hoa của nghệ thuật sân khấu Cải lương, thúc đẩy quá trình hội nhập các loại hình nghệ thuật truyền thống. Đây cũng là dịp để các văn nghệ sĩ, diễn viên sân khấu Cải lương gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm nghề nghiệp, là cơ hội để phô diễn tài năng, đam mê và tỏa sáng trên một sân khấu lớn. Bên cạnh đó, các đơn vị nghệ thuật, các nhà quản lý sẽ tìm ra được những nhân tố mới, những vở diễn hay có chất lượng để từ đó có giải pháp chiến lược, định hướng cho việc phát triển sân khấu nghệ thuật truyền thống nói chung và sân khấu Cải lương nói riêng lên một tầm cao mới.

Liên hoan Cải lương toàn quốc 2021 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, tiếp tục giữ gìn, tôn vinh những tinh hoa của nghệ thuật sân khấu Cải lương, thúc đẩy quá trình hội nhập các loại hình nghệ thuật truyền thống. Đây cũng là dịp để các văn nghệ sĩ, diễn viên sân khấu Cải lương gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm nghề nghiệp, là cơ hội để phô diễn tài năng, đam mê và tỏa sáng trên một sân khấu lớn. Bên cạnh đó, các đơn vị nghệ thuật, các nhà quản lý sẽ tìm ra được những nhân tố mới, những vở diễn hay có chất lượng để từ đó có giải pháp chiến lược, định hướng cho việc phát triển sân khấu nghệ thuật truyền thống nói chung và sân khấu Cải lương nói riêng lên một tầm cao mới. (Thứ trưởng TẠ QUANG ĐÔNG)

Hội đồng nghệ thuật của Liên hoan gồm 7 thành viên: Nhà viết kịch Nguyễn Sỹ Chức (Chủ tịch Hội đồng); NSND Bạch Tuyết; NSND, họa sĩ thiết kế sân khấu Lê Huy Quang; NSND, nhạc sĩ Thanh Hải; NSƯT, đạo diễn Lê Chức; NSƯT, đạo diễn Trần Thắng Vinh; NSƯT Hồ Ngọc Trinh, Phó trưởng đoàn Cải lương Long An. Liên hoan năm nay được đánh giá là đa dạng về vùng miền, lĩnh vực rộng và có sự chuyển giao thế hệ khá rõ nét trong Hội đồng nghệ thuật, để từ đó sẽ có nhìn nhận và đánh giá vở diễn ở nhiều góc độ khác nhau nhằm mang đến kết quả tổng thể thuyết phục nhất.

Đây là năm thứ 2 Liên hoan Cải lương chọn được gương mặt trẻ vào Hội đồng nghệ thuật. Nếu kỳ Liên hoan 2018, gương mặt trẻ được chọn là NSƯT Quế Trân, ngôi sao thuộc thế hệ thứ 5 của gia tộc Bầu Thắng - Minh Tơ, thì năm nay là NSƯT Hồ Ngọc Trinh. Trưởng thành từ cuộc thi Ngôi sao Vọng cổ truyền hình 2006 (tiền thân của cuộc thi Chuông vàng Vọng cổ), NSƯT Hồ Ngọc Trinh không chỉ khẳng định tài năng ở vai trò diễn viên mà còn thể hiện khả năng đạo diễn với nhiều tác phẩm của Đoàn Nghệ thuật Cải lương Long An. Giữ nhiệm vụ Phó Trưởng đoàn, NSƯT Hồ Ngọc Trinh đã góp phần xây dựng đơn vị của mình thành một trong những đoàn Cải lương phát triển mạnh nhất khu vực miền Tây, đồng thời tập hợp được lớp nghệ sĩ trẻ nhiều triển vọng cho Cải lương Long An.

Cũng đã có ý kiến thắc mắc về việc thành viên Hội đồng có “đội nhà” dự thi, tuy nhiên để đảm bảo khách quan, những buổi Hội đồng thảo luận về tác phẩm dự thi, thành viên này sẽ không được phép tham gia.

Sự chuyển giao thế hệ rõ nét

Hơn 40% lực lượng biểu diễn ở Liên hoan Cải lương 2021 là nghệ sĩ trẻ, con số được Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Trần Hướng Dương thông báo trước thềm Liên hoan đã làm nức lòng người mộ điệu. Trong số đó có nhiều gương mặt từng đoạt giải tại cuộc thi Chuông vàng Vọng cổ. Ngoài Võ Minh Lâm, một trong những “Chuông vàng” đảm nhận nhiều vai chính trong các kỳ liên hoan, hội diễn, năm nay còn có một số nghệ sĩ trẻ được đặt lên vai giao trọng trách như Nguyễn Minh Trường, Nhã Thy (Chân dung người mở cõi), Tô Tấn Loan, Kim Luận, Mỹ Linh (Ngược gió), Nguyễn Văn Hợp, Kim Tiến (Thiếu phụ Nam Xương)…

 Hai nghệ sĩ trẻ Thu Mỹ, Võ Hoàng Dư của Đoàn Nghệ thuật Cải lương Long An đã mang đến những màu sắc tươi mới, khởi đầu cho Liên hoan 2021

Nhìn nhận trên bình diện chung, có lẽ nhân vật Nguyễn Hữu Cảnh (Chân dung người mở cõi) là vai diễn có độ khó nhất. Làm sao để thuyết phục người xem tin vào nhân vật trên sân khấu là một vị anh hùng vẹn tròn cả đức và tài, suốt đời hết lòng vì dân, vì nước, là vị tướng mở cõi của mảnh đất phương Nam với việc xác lập chủ quyền cho người Việt tại vùng đất Đồng Nai, Gia Định là thách thức không nhỏ của “Chuông vàng” Nguyễn Minh Trường. Tuy nhiên, nếu theo dõi những bước tiến của anh kể từ khi chiến thắng giải Chuông vàng Vọng cổ 2014, đến HCV Giải thưởng Tài năng diễn viên Cải lương Trần Hữu Trang 2022, cả giới nghề và khán giả đều đặt rất nhiều kỳ vọng vào nghệ sĩ đa tài này.

Cặp đào kép chính của Thiếu phụ Nam Xương - Nguyễn Văn Hợp và Kim Tiến cũng có không ít áp lực khi thể hiện hai nhân vật vốn gắn liền với tên tuổi của nhiều thế hệ nghệ sĩ nổi tiếng trước đây. Ở khu vực miền Tây Nam bộ, Đoàn Nghệ thuật Cải lương Long An khá táo bạo khi quyết định đưa toàn bộ lớp nghệ sĩ trẻ vào những vai diễn quan trọng của vở Bên dòng Long Khốt. Năm nay, những tên tuổi như Thu Mỹ, Võ Hoàng Dư, Nam Thanh Phong, Trọng Tánh, Hoàng Oanh… là những người “đứng mũi chịu sào” cho tác phẩm Cải lương gắn liền với địa danh lịch sử nổi tiếng của Long An. Và những buổi thi vừa qua đã cho thấy họ đã không phụ lòng tin yêu của giới chuyên môn và khán giả.

Ở đoàn Cải lương Tây Đô, một cái tên “mới” cũng được đặt vào vị trí đào chính là Hồng Giang. Dù chưa thật sự xuất sắc ở Giải thưởng Tài năng diễn viên Trần Hữu Trang 2022 vừa kết thúc cuối tháng 10 vừa qua, nhưng Hồng Giang vẫn là gương mặt triển vọng. Ở vở Sống mãi với non sông, Hồng Giang vào vai vợ của nhà cách mạng Châu Văn Liêm, đây là cơ hội để cô cọ xát với nghề và tích luỹ kinh nghiệm để trưởng thành.

Ngoài ra, ở Liên hoan lần này, người xem sẽ có cơ hội thưởng thức tài năng ca diễn của nhiều nghệ sĩ trẻ khác như Mỹ Linh, Diễm Thanh, Thanh Toàn, Nguyễn Văn Khởi, Nhất Nguyên (Nhà hát Trần Hữu Trang), Huỳnh Tiểu Nhi (Đoàn Cải lương Hương Tràm, Cà Mau), Diễm My, Hoàng Dững, Anh Chàng (Nhà hát Cao Văn Lầu)…

Bên cạnh những đạo diễn quen thuộc của sân khấu Cải lương như NSND Triệu Trung Kiên, NSND Hoàng Quỳnh Mai, NSƯT Lịch Sử, NSƯT Khưu Minh Chiến, NSƯT Hoa Hạ…, Liên hoan năm nay có sự hiện diện của những đạo diễn lạ mà quen. Lạ bởi đây là lần đầu họ tham gia với vai trò đạo diễn nhưng quen bởi họ đều là những tên tuổi nghệ sĩ tài năng được khán giả biết đến như Nguyễn Minh Trường, Điền Trung, Võ Huỳnh Mơ.

Liên hoan mới vừa khởi động, khán giả mộ điệu và giới làm nghề đang hào hứng chờ đợi, kỳ vọng vào những gương mặt mới. Họ không chỉ làm trẻ hóa Liên hoan Cải lương mà còn tạo nên những cú đột phá bất ngờ đầy ấn tượng cho sân khấu truyền thống nước nhà. 

THÙY TRANG